سابقه و هدف: اختلالات تیروئیدی از بیماری های نسبتاً شایع در سراسر جهان می باشند. با توجه به عوارض داروهای شیمیایی، این مطالعه با هدف بررسی اثر عصاره گیاه پنج انگشت بر عملکرد محور هیپوفیز-تیروئید در موش های صحرایی نر بالغ انجام گردید.

مواد و روش­ها: در این مطالعه تجربی 50 سر موش صحرایی نر بالغ به گروههای کنترل، شاهد و تجربی دریافت کننده دوزهای mg/kg 50، 100 و 200 عصاره پنج انگشت تقسیم شدند.کلیه تجویزها برای مدت 30 روز و به صورت گاواژ انجام گرفت. در پایان پس از خون گیری از حیوانات جهت اندازه گیری هورمون های T3، T4 و TSH، تیروئید آنها خارج و پس از تهیه مقاطع بافتی فولیکولها شمارش و مقایسه گردید.

یافته­ ها: نتایج نشان داد عصاره پنج انگشت باعث کاهشTSH و افزایش هورمون T4 به ترتیب از 0/1±0/72 و0/3±3/66 در گروه کنترل به 0/03±0/27 و 0/47±5/76 در گروه دریافت کننده دوز mg/kg 200 و باعث افزایش T3 از4/05±71/2 در گروه کنترل به ترتیب به 5/63±90/6 و5/39±88/8 در دوزهای  mg/kg100 و200 و کاهش وزن بدن از 4/5±310 در گروه کنترل به ترتیب به13/95±286/66، 13/77±265/83 و10/13±276/83 در دوزهای mg/kg 100،50 و 200 در سطح 0/05>p و باعث افزایش تعداد کل فولیکولها از 2/44±17/19 در گروه کنترل به 2/9±31/54 و 1/5±34/66 و 3/45±36/77 و فولیکولهای فعال از 2/04±13/15 در گروه کنترل به 2/46±28/83، 2/98±28/77 و2/84±34/38 درگروه های تجربی در سطح 0/01>p می گردد.

نتیجه گیری: براساس نتایج معنی دار میزان این مطالعه مصرف عصاره پنج انگشت باعث افزایش هورمون های تیروئیدی و کاهش هورمون  TSHو وزن بدن می شود